Hessen richt zich op excellentie: zes nieuwe onderzoeksclusters voor HAWen!
De Wetenschapsraad komt op 11 juli 2025 bijeen in Fulda: versterking van de HAWen, nieuw doctoraatsrecht en financiering voor toponderzoek in Hessen.

Hessen richt zich op excellentie: zes nieuwe onderzoeksclusters voor HAWen!
Tijdens de bijeenkomst van vandaag van de Wetenschapsraad in Fulda werd aanzienlijke vooruitgang in het Hessische universitaire landschap gepresenteerd. Hesse heeft zich de afgelopen jaren indrukwekkend ontwikkeld en kan nu met trots zeggen dat het aantal clusters van uitmuntendheid is toegenomen van één naar zes. Het succes zou niet denkbaar zijn geweest zonder de aanhoudende steun van de deelstaatregering, met name het LOEWE-programma. Al bijna twintig jaar investeert dit programma jaarlijks tussen de 60 en 70 miljoen euro in baanbrekend onderzoek in Hessen.
Centraal in het financieringsbeleid staat de gerichte samenwerking op het gebied van onderzoek en de uitbouw van institutionele netwerken. Twee belangrijke verenigingen, de Rijn-Main Universiteiten en de Vereniging Midden-Hessen, hebben de mogelijkheid om aanvragen in te dienen in de tweede financieringslijn van de Excellence Strategy. Deze nauwe samenwerking omvat universiteiten in Darmstadt, Frankfurt, Mainz, Gießen en Marburg, die niet alleen gezamenlijke onderzoeksprojecten initiëren, maar ook een gecoördineerd benoemingsbeleid en talrijke gezamenlijke studieprogramma's opzetten.
Promotierecht voor hogescholen
Een ander lichtpuntje in het Hessische hogeronderwijsbeleid is het recht om doctoraten uit te reiken aan hogescholen (HAW). Hessen was de eerste deelstaat die een dergelijk recht invoerde, zij het voor een beperkte periode en gebonden aan criteria. Er zijn momenteel zeven doctoraatscentra in Hessen die studenten de mogelijkheid bieden hun proefschrift te schrijven. Bijna 300 doctoraatsstudenten zijn al ingeschreven in deze centra en dit aantal neemt toe. Sinds 2021 wordt het middenkader van de HAWen jaarlijks met ruim 13 miljoen euro gefinancierd om onderzoek verder te ondersteunen.
Een blik over de grenzen van de deelstaat Hessen laat zien dat het Hamburgse staatsburgerschap ook een stap in deze richting heeft gezet. De wijziging van de Hamburg Higher Education Act stelt de HAW Hamburg nu in staat zelfstandig doctoraten uit te voeren op onderzoeksgebieden die als bijzonder sterk worden beschouwd. De Wetenschapsraad beoordeelde dit positief en bevestigde de geschiktheid van de geplande structuren voor het recht om doctoraten uit te reiken. De instellingen zijn van plan nieuwe kwalificatiemogelijkheden te creëren via hun Onderzoekschool, die verschillende interdisciplinaire doctoraatsprogramma's omvat met onderwerpen als klimaatbescherming en data-analyse.
Een alomvattend recht om doctoraten uit te reiken?
De belangstelling voor doctoraatsmogelijkheden bij HAW groeit voortdurend. Ongeveer één procent van de doctoraatsstudenten in Duitsland is betrokken bij een HAW. Bijna de helft van de nieuwe studenten kiest inmiddels voor een HAW als trainingslocatie. En hoewel veel afgestudeerden nog steeds naar de universiteit moesten om te promoveren, bieden verschillende deelstaten nu regelingen aan die HAW in staat stellen hun eigen recht te hebben om doctoraten uit te reiken. In totaal zijn acht deelstaten, waaronder Hessen, op dit gebied actief, terwijl in andere deelstaten zoals Beieren, Berlijn en Bremen het recht om te promoveren theoretisch beschikbaar is, maar nog niet in de praktijk wordt gebracht.
Over het geheel genomen kan worden vastgesteld dat het onderwerp doctoraatsrecht steeds minder belangrijk wordt, niet alleen in Hessen, maar ook in andere deelstaten. Steeds meer hogescholen worden gezien als serieuze spelers in het academische landschap die in staat zijn hun eigen onderzoeksbijdragen te leveren. Voor de toekomst van het Hessische universiteitslandschap is één ding zeker: het gaat hier steeds beter!